De bedrijfsnamenfabriek is de titel van mijn eerste boek over bedrijfsnamen. Het verscheen in mei 2007 bij Uitgeverij Nieuw Amsterdam (herdruk in 2008). Ik zeg ‘eerste’ omdat ik aan een vervolg werk. Kern van het boek is de boodschap dat alle Nederlandse bedrijfs- en merknamen te veel op elkaar lijken of niks zeggen.
Dat blijkt een allesbehalve nietszeggende steen in de vijver. Het is van meet af aan een spraakmakend boek.
‘Onthullend’ wordt het boek genoemd. Een ‘wake-up call’. En nog veel meer.
En het is ook interessant voor wie niet met het vak of het kiezen van een naam bezig is, schrijft de Volkskrant in zijn recensie: ‘Voor buitenstaanders is het boek vooral een ontluisterende en vaak grappige aha-erlebnis.’
Aan de kaak
‘Goed dat iemand deze troosteloosheid eindelijk eens aan de kaak stelt’, stelt ‘bedrijfsverloskundige’ Guido Thys op zijn blog (u kent hem, die dwarse Belg, van zijn roemruchte De Klanten Wegjaag Club). Hij heeft het, heel treffend, over het ‘sanseveria appeal’ van namen als Cordaan, Cordis, Corus, Corendon, Corio, Tridion, Reddion, Atradius, Athlon, Amphia, Exendis, Exerion en ga zo maar door.
Het tijdschrift ManagementTeam besteedt op 15 mei 2007 een kloek omslagartikel aan mijn boek, hier te lezen.
In ManagementScope van juni 2014 verschijnt een voorpublicatie, het boek wordt besproken in FEM Business en in Tijdschrift voor Marketing, door merknaamdeskundige bij uitstek prof. dr. Rik Riezebos. Ik word geïnterviewd door de Volkskrant (hier te lezen), het AD (flinke spread op de economiepagina’s) en Elsevier (hele pagina). Voornamenexpert Emma van Nifterick wijdt een fijn stuk aan het boek op haar site Voornamelijk.nl.
In België verschijnt een hele pagina over het boek in economisch dagblad De Tijd.
Overweldigende aandacht
En ik ben in enkele weken tijd zeven keer op de radio om mijn bevindingen toe te lichten. Een van de mooiste interviews was met Anton de Goede in het VPRO-radioprogramma De Avonden. In tijdschrift De Zaak van oktober 2007 verschijnt een artikel van drie pagina’s over het boek. Kortom, de aandacht in de media is overweldigend. En in het namenvak is men ook verrast, en boos en verbaasd en uiteindelijk ook wel vereerd. De baas van ’s lands grootste namenbureau Globrands is eerst ontzet en trekt later bij, wat bewezen wordt doordat hij liefst honderd boeken ineens bij de uitgever bestelt. Of wilde hij soms het boek uit de handel nemen, zegt u nu. Nee hoor, de eerste oplage was 1500 stuks.
Hier volgen nog enkele fijne citaten uit de pers:
‘Hoe bedenk je een bedrijfsnaam die er uit springt? Journalist Wijman maakt in dit boekje, de vrucht van een origineel onderzoek, geestig duidelijk hoe braaf we achter trends aanrennen.’ – Trouw
‘De journalist fileert met verve nog een hele trits andere zakelijke naamtrends. Zijn lijstjes en analyses zijn een waarschuwing voor ondernemers. Wil je soms andermans echo zijn, of negatief opvallen?’ – de Volkskrant
‘Wijman weet met zijn vele voorbeelden precies de vinger op de zere plek te leggen; in Nederland is merknaamgeving verworden tot een eenheidsworst en de motieven om een naam te veranderen zijn vaak uiterst arbitrair.’ – Tijdschrift voor Marketing
‘Al deze namen zeggen niets over de bedrijven, maar des te meer over de bezitters. Managers werken dan eens hier, dan weer daar. Ook aandeelhouders zijn niet echt betrokken. In tegenstelling tot werknemers staan zij vaak ver af van wat bedrijven produceren. Nietszeggende bedrijfsnamen laten zien hoe het economische belang verschuift van productie naar marketing.’ – Tweede Kamerlid SP Ronald van Raak in SP-orgaan Spanning
‘Dit boek is een wake-up call.’ – Adformatie
‘Wijman laat zien dat in een tijdperk waarin het merkdenken de allesbepalende factor is geworden binnen de marketing, de naamgeving van bedrijven een ondergeschoven kindje blijft.’ – Intermediair
‘Wijman geeft blijk van een ruime kennis van literatuur, wat zijn boek meer maakt dan alleen geschikt voor de plank managementboeken. Bovendien schuwt hij de confrontatie niet.’ – VPRO-radioprogramma De Avonden
‘Erwin Wijman is journalist. En een goede ook. Studieus, onderzoekend, zorgvuldig, kritisch, geestig. Het moet hem veel tijd hebben gekost de stortvloed aan nieuwe merknamen op te sporen, in kaart te brengen, in te delen, te ontleden, op de pijnbank te leggen. En onderhoudend te beschrijven.’ – Paul Mertz.
Omslag: gevel te koop per pixel
Op het omslag (foto: Nadine Hottenrott) zie je een deel van het Artvertising-project dat in januari 2007 de gevel sierde van het Sandberg Instituut (tweedefase-opleiding van de Gerrit Rietveld Academie) aan de Amsterdamse Zuidas. Het geveladvertentieproject ‘aka The Million Dollar Building’ werd bedacht door (destijds student vormgeving) Teun Castelein. Bedrijven konden tegen betaling hun logo kwijt op een of meer van de 23.000 tegels op de gevel in navolging van The Million Dollar Homepage, waarop een Engelse student advertentieruimte per pixel verkocht.